(ფრანგულიდან თარგმნა მარინა გოგოლაშვილმა)
„მე მას ვეუბნები: როგორც იცი, ბაღის ვარდი ნაკლებად გამძლეა და ვარდობის სეზონი ძალზე ხანმოკლეა. – სადი.
***
როცა შესანსლავს შემოდგომა დღეებს მუქარით,
დაიფერფლება საღამო ცეცხლით, ყინვით-ცისკარი
და ნისლიანი ნოემბერი წალეკავს ზეცას,
ტყეში – გრიგალი, ყვავილების თოვაა ქარში,
ო, ჩემო მუზავ, ჩაფიქრდები ჩემს სულში მაშინ
და, როგორც ბავშვი, ცეცხლისპირას ვცახცახებ მეცა.
ბნელი ზამთარი მოზუზუნე პარიზისა წინ გელოდება.
აღმოსავლეთის მზე დაგტოვებს უმწეოდ და დაიბინდება.
ისე, ვერც ნახავ, აზიაზე კვდება ოცნება!
ჩვეულებრივად მიხმაურობს თვალებში ზეცა,
მონისლულ ფანჯრებს მიუყვება ღრმა კვალი ურჩად,
სახლთა მწუხარე ბუხრებიდან რომ იფანტება.
გადავიკარგოთ, მაშ, აქედან, როგორც ხონთქრები,
პირამიდები, კატორღები და კაპიტნები.
თავდაჭერილი აქლემები, ხარბი ვეფხვები,
ფრენენ ჯინები და ცეკვავენ ბაიდარები,
და მიქანაობს დომადერზე მჯდომი არაბი,
ხოლო ჟღალ ჟირაფს აცა-ბაცა დააქვს ფეხები!
თეთრ სპილოებზე კანმუქ ქალთა კარუსელია,
დაბებს ახურავს ოქროს გუმბათი, მთვარის წელია.
მაგი იმამი, მუსულმანი, ქურუმი ბელის,
ქრება ყოველი – მინარეთი უკვე მკვდარია
და შავ ბაბილონს შუბლზე წითლად არეკლილი აქვს,
რომ ცხელ სერალსაც ელის ფიცხი გომორის ბედი.
ეს პარიზია! ზამთარია! შენ კი კვალ მღერი.
ბუნდოვან შორეთს შერჩენიან ფაშა, ემირი.
ამ ვრცელ პარიზში უჭირთ კლეფტებს – საცოდავ გერებს.
იღვრება ნილი, ქსოვა ჭრიჭინა სიჩუმის ფარდებს,
ააკანკალებთ ამ მინდვრებში ბენგალურ ვარდებს.
ასეთ ნისლიან ზამთრის მზეზე სციოდათ პერებს.
ატირებულა, მუზავ, შენი ძველი აზია,
მოდიხარ ჩემკენ და ეგ კდემა რა ლამაზია:
-თეთრი სარკმელი, წყლისფერ წვიმის ნაკადულები
ისე მომბეზრდა… ჩემს მინაში სჩანს მზე ოქროსი!-
მეჩურჩულები: – მეგობარო, გაქრა ეროსი?!
მაშ, ჭაბუკურად აღარ ძგერენ ნუთუ გულები?!
ო. ჩემო მუზავ, გაჭვირვალე ხელს მკიდებ ხელში,
ერთად ვთავსდებით და უმეცარ თვალთა სიღრმეში
აირევიან ტკბილზე-ტკბილი მოგონებები:
ახალგაზრდობა, სკოლის წლები, თამაში, ჯანყი,
დაუსრულებლად ბალღური ფიცი რა იყო ანკი?!
და ბედნიერი დედა, როცა სხვა ქმარს ნებდება.
ოდესღაც ჩემთვის ვერცხლის ზარიც ტკბილად რეკავდა,
ეს ხმა ფენოვან შაქარლამას საოცრად ჰგავდა.
ხეტიალობდა ჩემი ნორჩი თავისუფლება.
ათი წლის მარტოც შევრჩენივარ ნისლიან არეს,
ხოლო თვალები სულ ამაოდ ეძებდნენ მთვარეს,
თითქოს ზაფხულის დუნე ღამით კვირტი იშლება…
სახელდახელო საქანელას ფეხზე ვკიდივარ,
ჭრიალებს, ვერ მძრავს ბებერი წაბლი, უკვე დიდი ვარ –
ეს დედაჩემის საუკუნო შიშის ძრწოლაა.
ვიხსენებ გვარებს ესპანელი მეგობრებისა,
მადრიდის კოლეჯს, სევდის გაცლა რომ არ ეღირსა.
ჩვენი ყრმობა ხომ იმპერატორისთვის ბრძოლაა!
ცამეტი წლისა დაიხოცნენ ნორჩი ქალები,
მაშინ, როდესაც ანთია და ბრწყინავს თვალები.
სიყვარულს შორის უმთავრესი კი პირველია.
ნაზი პეპელაც გასაფრენად აფარფატდება,
მაგრამ მომწყვდეულ თითებს შუა მყის ატრდება.
ყველა დღე ჩვენი წარსულისა ოქროსფერია!
P.S
*დომადერი -ერთკუზიანი აქლემი.
*ბელი – სემიტურ რელიგიაში ცის ღმერთი.
*სერალი – ჰარამხანა.
*პერი – ფრანგულ არისტოკრატიულ იერარქიაში მაღალი წოდება.
*კლეფტი – ბერძენი პარტიზანი გლეხები, რომლებიც იბრძოდნენ თურქეთის ბატონობის წინააღმდეგ XVII-XVIII საუკუნეებში .
• Victor HUGO (1802-1885)
Novembre
Je lui dis : La rose du jardin, comme tu sais, dure peu ;
et la saison des roses est bien vite écoulée.
SADI.
Quand l’Automne, abrégeant les jours qu’elle dévore,
Éteint leurs soirs de flamme et glace leur aurore,
Quand Novembre de brume inonde le ciel bleu,
Que le bois tourbillonne et qu’il neige des feuilles,
Ô ma muse ! en mon âme alors tu te recueilles,
Comme un enfant transi qui s’approche du feu.
Devant le sombre hiver de Paris qui bourdonne,
Ton soleil d’orient s’éclipse, et t’abandonne,
Ton beau rêve d’Asie avorte, et tu ne vois
Sous tes yeux que la rue au bruit accoutumée,
Brouillard à ta fenêtre, et longs flots de fumée
Qui baignent en fuyant l’angle noirci des toits.
Alors s’en vont en foule et sultans et sultanes,
Pyramides, palmiers, galères capitanes,
Et le tigre vorace et le chameau frugal,
Djinns au vol furieux, danses des bayadères,
L’Arabe qui se penche au cou des dromadaires,
Et la fauve girafe au galop inégal !
Alors, éléphants blancs chargés de femmes brunes,
Cités aux dômes d’or où les mois sont des lunes,
Imans de Mahomet, mages, prêtres de Bel,
Tout fuit, tout disparaît : – plus de minaret maure,
Plus de sérail fleuri, plus d’ardente Gomorrhe
Qui jette un reflet rouge au front noir de Babel !
C’est Paris, c’est l’hiver. – A ta chanson confuse
Odalisques, émirs, pachas, tout se refuse.
Dans ce vaste Paris le klephte est à l’étroit ;
Le Nil déborderait ; les roses du Bengale
Frissonnent dans ces champs où se tait la cigale ;
A ce soleil brumeux les Péris auraient froid.
Pleurant ton Orient, alors, muse ingénue,
Tu viens à moi, honteuse, et seule, et presque nue.
– N’as-tu pas, me dis-tu, dans ton coeur jeune encor
Quelque chose à chanter, ami ? car je m’ennuie
A voir ta blanche vitre où ruisselle la pluie,
Moi qui dans mes vitraux avais un soleil d’or !
Puis, tu prends mes deux mains dans tes mains diaphanes ;
Et nous nous asseyons, et, loin des yeux profanes,
Entre mes souvenirs je t’offre les plus doux,
Mon jeune âge, et ses jeux, et l’école mutine,
Et les serments sans fin de la vierge enfantine,
Aujourd’hui mère heureuse aux bras d’un autre époux.
Je te raconte aussi comment, aux Feuillantines,
Jadis tintaient pour moi les cloches argentines ;
Comment, jeune et sauvage, errait ma liberté,
Et qu’à dix ans, parfois, resté seul à la brune,
Rêveur, mes yeux cherchaient les deux yeux de la lune,
Comme la fleur qui s’ouvre aux tièdes nuits d’été.
Puis tu me vois du pied pressant l’escarpolette
Qui d’un vieux marronnier fait crier le squelette,
Et vole, de ma mère éternelle terreur !
Puis je te dis les noms de mes amis d’Espagne,
Madrid, et son collège où l’ennui t’accompagne,
Et nos combats d’enfants pour le grand Empereur !
Puis encor mon bon père, ou quelque jeune fille
Morte à quinze ans, à l’âge où l’oeil s’allume et brille.
Mais surtout tu te plais aux premières amours,
Frais papillons dont l’aile, en fuyant rajeunie,
Sous le doigt qui la fixe est si vite ternie,
Essaim doré qui n’a qu’un jour dans tous nos jours.
biwastudio.wordpress.com 